Οι μαθητές της Δ1 Τάξης του Δημοτικού Σχολείου Ζευγολατιού, με αφορμή την Ενότητα του σχολικού τους βιβλίου, που μιλάει για το νερό, αναζήτησαν και βρήκαν έθιμα και παραδόσεις με θέμα «το νερό».
Το έθιμο της Αγίας Τριάδας
Στην Αγία Τριάδα υπάρχει μια πηγή που έτρεχε άφθονο νερό μέσα από το βουνό. Οι χωριανοί λένε πως οι νεράιδες είχαν κάνει θαυματουργό το νερό. Όποια γυναίκα ήθελε να μείνει έγκυος κι έπινε από αυτό το νερό αποκτούσε παιδί. Από τα γύρω χωριά έρχονταν με τα γαϊδούρια και γέμιζαν τις στάμνες τους νερό. Πολλοί χωριανοί πίστευαν και άλλοι όχι. Το έθιμο συνεχίζεται και σήμερα.
Το «άκραντο νερό»
Πρωί, πρωί της ημέρας των Χριστουγέννων, οι κοπέλες της επαρχίας έτρεχαν στην πιο κοντινή βρύση για να κλέψουν το «άκραντο» νερό, δηλαδή το «αμίλητο» νερό. Λέγεται έτσι, γιατί σε όλη τη διαδρομή οι κοπέλες δε έβγαζαν λέξη. Όταν έφταναν στη βρύση έλεγαν:«Όπως τρέχει το νερό σου, βρυσούλα μου, έτσι να τρέχει και το βιος μου», (δηλαδή η περιουσία μου και η ζωή μου).
Το έθιμο της Κανιλίτσας (Νέα Βύσσα, Ορεστιάδα Έβρου)
Το έθιμο τελείται σε κάθε γειτονιά, στο πηγάδι κάποιου σπιτιού και γενικότερα όπου υπάρχει νερό. Την παραμονή της γιορτής του Ιωάννη του Προδρόμου, στις 23 του Ιούνη, τέσσερα ελεύθερα κορίτσια στέκονται μπροστά σε ένα πηγάδι, κρατώντας ένα λευκό σεντόνι πάνω από το κεφάλι τους από τις τέσσερις γωνίες του τραγουδώντας:
Κανιλίτσα μου προυτουστέφανη
μάνα μ? με στείλει
για κρυό νερό και για δροσερό
ποτίσουμι το βασιλικό και το μαραντό
Μετά την ολοκλήρωση του τραγουδιού, μια γυναίκα αντλεί ένα κουβά νερό από το πηγάδι και το ρίχνει πάνω στο σεντόνι. Στο σημείο αυτό αρμόζει να αναφερθεί ότι σε περιπτώσεις ανομβρίας τα τέσσερα αυτά κορίτσια με το σεντόνι πάνω από το κεφάλι, διαβαίνουν σε όλα τα σπίτια του χωριού τραγουδώντας τους ίδιους στίχους και οι νοικοκυρές του κάθε σπιτιού τους ρίπτουν νερό.
